Aktualna zawartość działu:

Superszybkie gąsienice        Rozmiary motyli       

Ubarwienie motyli        Genetyczne modyfikacje

Uwaga: W miarę upływu czasu, bedą dodawane nowe ciekawostki.

Genetyczne modyfikacje

Grupie naukowców , której przewodzi profesor Antónia Monteiro z State University of New York, udało sie wyhodować pierwszego na świecie zmodyfikowanego motyla.

 Jest nim Bicyclus anynana - afrykański przedstawiciel podrodziny Satyrinae (oczennicowatych). Modyfikacja genetyczna polegała na wzbogaceniu DNA motyla o gen występujący u meduz Aequorea victoria. Jest on odpowiedzialny za produkcję Green Fluorescent Protein (GFP) - białka święcącego w ultrafiolecie. W tym eksperymencie użyto modyfikacji tego genu - Enhanced GFP, którego produkt świeci dużo jaśniej. Jako nośnika genu użyto dwóch transpozonów: Hermes i piggyBac. Efektem doświadczenia był motyl o świecących oczach - w nich właśnie gen uległ ekspresji. Mimo iż upłynęło już 20 lat od udanego wyhodowania pierwszego zmodyfikowanego genetycznie owada, naukowcy uważają, że ich eksperyment otwiera nowe możliwości dla badań genetycznych.

 Profesor Monteiro planuje wykorzystać tę technikę do badań nad genami odpowiedzialnymi za tworzenie wzorów na skrzydłach motyli. Wcześniejsze prace zespołu wykazały, że podobne geny pełnią podstawową funkcję w rozwoju muszek owocowych. Jednym z ostatecznych celów całego przedsięwzięcia jest między innymi wyjaśnienie sposobu, w jaki owe "stare" geny decydują o wzorach na skrzydłach u lepidoptera.

  Publikacja zespołu "Germline transformation of the butterfly Bicyclus anynana" (dział Download)

  Strona domowa zespołu badawczego

[ zdjęcia i materiały w PDF zamieszczone za zgodą kierownika zespołu ]

Superszybkie gąsienice

Pleuroptya ruralis - to gatunek często spotykanego w Polsce motyla. Jego żywiące się pokrzywą gąsienice nie posiadają bogatego owłosienia czy odstraszających kolorów - w sytuacji dużego zagrożenia wykazują się wyjątkową umiejętnością :

 zwijają się w kłębek i toczą do tyłu z prędkością ok. 40 centymetrów na sekundę - czyli około 40 razy szybcie niż wynosi zwykła prędkość poruszania się. Zazwyczaj wykonują w ten sposób do pięciu pełnych obrotów, co wystarcza by spaść z liścia i ukryć się przed napastnikiem.

Jest to jeden z niewielu przypadków wykorzystania aktywnego toczenia się w świecie zwierząt. Badania przeprowadził Dr John Brackenbury z Universytetu Cambridge (UK).

  Więcej informacji o Pleuroptya ruralis

  Guinness World Record - Fastest Catterpillar

  Real Wheel Animals

Rozmiary motyli

 Największe motyle świata należą do motyli nocnych (ćmy) : Attacus atlas, Cosdinoscera hercules i Thysania agrippina.

 >> Attacus atlas (Saturniidae) pochodzi z Indonezji - jego rozpiętość skrzydeł sięga 30 cm.

 >> Cosdinoscera hercules (Saturniidae) zamieszkuje tropikalne obszary Australii i Nowej Gwinei. Powierzchnia jego skrzydeł może osiągnąć nawet 263.2 cm², a rozpiętość do 28 cm. Według niepotwierdzonych informacji, w 1948 roku w Innisfail, (Queensland, Australia) złapano samicę o rozpiętości 36 cm.

 >> Thysania agrippina (Noctuidae) złapana w 1934 miała rozpiętość skrzydeł wynoszącą 30.8 cm.

 Najmniejsze motyle to tzw. Microlepidoptera. Należą tu też przedstawiciele rodziny Nepticulidae.

Ubarwienie motyli

Wiekszość barw motyli, powstaje dzięki cząsteczkom różego rodzaju pigmentów, zawartych w łuskach na skrzydłach. Są jednak wyjątki, do których należą tropikalne Morpho i nasze polskie mieniaki. Posiadają one łuski, które są przezroczyste - barwa powstaje w skutek interferencji fal świetlnych, które zostały wcześniej rozproszone przez warstwowe mikrostruktury wewnątrz i na powierzchni tych łusek. Daje to mieniące się kolory, które zmieniają się w zależności od kierunku padania światła.

Ten sposób powstawania barw jest obecnie wdrażany w przemyśle odzieżowym - proces produkcji warstwowych włókien nylonowych jest już dość dobrze opanowany. Zaletą takich włókien jest fakt, iz kolor nigdy się nie spierze, a dodatkowo barwa może się zmieniaćw zależności od kąta patrzenia. (np. Tactel firmy Du Pont)

Badania przeprowadzone na University of Exeter dowodzą, że łuski Morpho rhetenor, odbijają około 75% niebieskiego światła i tylko 3% czerwonego. ( projekt "Morpho", University of Exeter)

Istnieje temat forum poświęcony temu działowi - jesli chcesz coś dodać do treści, lub wyrazić swą opinię, to możesz to zrobić właśnie tu :

Forum -> Komentarze do poszczególnych działów -> "Ciekawostki"